ซิฟิลิสคืออะไร?

ซิฟิลิสเกิดจากเชื้อแบคทีเรียชื่อ Treponema pallidum ติดต่อผ่านการมีเพศสัมพันธ์โดยตรงกับผู้ที่มีแผล หรือผ่านทางเลือดและการคลอดจากแม่สู่ลูกได้

อาการของซิฟิลิสในแต่ละระยะ

🔹 ระยะแรก (Primary Stage)

• มักเกิดแผลเดี่ยว ๆ ไม่เจ็บ เรียกว่า “แผลริมแข็ง”
• แผลจะอยู่บริเวณอวัยวะเพศ ปาก หรือทวารหนัก
• หายเองได้ใน 2–6 สัปดาห์ แต่เชื้อยังอยู่ในร่างกาย
  

🔹 ระยะที่สอง (Secondary Stage)

• มีผื่นขึ้นทั่วตัว รวมถึงฝ่ามือ ฝ่าเท้า
• มีไข้ ต่อมน้ำเหลืองโต ผมร่วงแบบเป็นหย่อม ๆ
• อาการอาจหายไปเอง แต่เชื้อยังคงอยู่
  

🔹 ระยะซ่อนตัว (Latent Stage)

• ไม่มีอาการ แต่สามารถตรวจพบเชื้อในเลือด
• อาจอยู่ในร่างกายหลายปีโดยไม่รู้ตัว
  

🔹 ระยะสุดท้าย (Tertiary Stage)

• เชื้อลุกลามไปยังหัวใจ สมอง กระดูก และอวัยวะอื่น ๆ
• อาจทำให้เกิดอัมพาต ตาบอด หรือเสียชีวิตได้
  
  
  

การติดต่อของซิฟิลิส

• การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน (ทางช่องคลอด ปาก หรือทวารหนัก)
• การสัมผัสโดยตรงกับแผลริมแข็งหรือสารคัดหลั่งของผู้ติดเชื้อ
• การถ่ายทอดจากแม่สู่ลูกระหว่างตั้งครรภ์หรือขณะคลอด
  
  

การตรวจและวินิจฉัย

แพทย์จะทำการตรวจเลือดเพื่อหาแอนติบอดีของเชื้อ Treponema pallidum เช่น

• VDRL (Venereal Disease Research Laboratory)
• TPHA (Treponema Pallidum Hemagglutination)
  หากผลเป็นบวก ต้องเข้ารับการรักษาทันที
  
  
  

แนวทางการรักษา

• รักษาด้วย ยาปฏิชีวนะเพนิซิลลิน (Penicillin) เป็นหลัก
• หากแพ้ยาเพนิซิลลิน อาจใช้ยาทางเลือกอื่นภายใต้การดูแลของแพทย์
• คู่ครองต้องได้รับการตรวจและรักษาพร้อมกัน
• ห้ามหยุดยาเองหรือซื้อยากินเอง เพราะอาจทำให้เชื้อไม่หมดและกลับมาเป็นซ้ำ
  

ภาวะแทรกซ้อนที่ควรระวัง

• เยื่อหุ้มสมองอักเสบ หรือติดเชื้อที่สมอง
• หัวใจและหลอดเลือดอักเสบ
• ภาวะมีบุตรยาก
• การแท้งหรือลูกติดเชื้อแต่กำเนิดในหญิงตั้งครรภ์
  

การป้องกันซิฟิลิส

• ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์
• หลีกเลี่ยงการมีคู่นอนหลายคน
• ตรวจสุขภาพทางเพศเป็นประจำ โดยเฉพาะผู้ที่มีความเสี่ยง
• หากพบว่าคู่ของตนติดโรค ควรตรวจและรักษาพร้อมกัน
  
  

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

• ถาม: ซิฟิลิสรักษาหายขาดไหม?
  ตอบ: หายขาดได้หากตรวจพบเร็วและรักษาด้วยยาปฏิชีวนะที่เหมาะสม
• ถาม: ถ้าไม่มีแผลริมแข็ง ยังสามารถแพร่เชื้อได้ไหม?
  ตอบ: ได้ โดยเฉพาะในระยะที่สองที่มีผื่นหรือแผลเล็ก ๆ ซึ่งมีเชื้ออยู่
• ถาม: เป็นซิฟิลิสแล้วตั้งครรภ์ได้ไหม?
  ตอบ: ได้ แต่ควรได้รับการรักษาก่อนตั้งครรภ์ เพราะโรคสามารถแพร่สู่ทารกได้
  

ผลกระทบระยะยาวของโรคซิฟิลิส

หากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง ซิฟิลิสอาจลุกลามจนเกิดความเสียหายถาวรต่ออวัยวะสำคัญหลายส่วนของร่างกาย ได้แก่

• ระบบประสาท (Neurosyphilis): อาจทำให้เกิดอาการปวดศีรษะรุนแรง แขนขาอ่อนแรง ชัก หรือสูญเสียความจำ
  
• หัวใจและหลอดเลือด (Cardiovascular Syphilis): เชื้ออาจทำให้หลอดเลือดแดงใหญ่โป่งพอง ซึ่งอันตรายถึงชีวิต
  
• ตาและหู: ทำให้ตาพร่ามัว หรือสูญเสียการมองเห็นและการได้ยิน
• ผิวหนังและกระดูก: อาจเกิดก้อนเนื้อแข็งหรือรอยโรคที่ลุกลามในเนื้อเยื่อ
  

ผลกระทบเหล่านี้มักเกิดขึ้นในผู้ป่วยที่ไม่ได้รับการรักษานานหลายปี ทำให้โรคซิฟิลิสถูกจัดเป็นหนึ่งใน “โรคทางเพศสัมพันธ์ที่ร้ายแรง”

ซิฟิลิสแต่กำเนิด (Congenital Syphilis)

ซิฟิลิสสามารถติดต่อจากแม่สู่ลูกในครรภ์ได้ โดยเฉพาะหากแม่ไม่ได้รับการรักษาในช่วงตั้งครรภ์ ผลกระทบต่อทารก ได้แก่

• แท้ง คลอดก่อนกำหนด หรือทารกเสียชีวิตในครรภ์
• เด็กที่รอดอาจมีความผิดปกติ เช่น
• กระดูกผิดรูป
• ผื่นทั่วตัว
• ตับม้ามโต
• ความบกพร่องทางการได้ยินและการมองเห็น
• พัฒนาการล่าช้า
  

หากตรวจพบเชื้อในหญิงตั้งครรภ์ แพทย์สามารถให้การรักษาเพื่อลดความเสี่ยงในการส่งต่อเชื้อไปยังทารกได้อย่างมาก

ความเข้าใจผิดที่พบบ่อย

❌ “ซิฟิลิสหายเองได้ ไม่ต้องรักษา”
➡️ ความจริง: อาการอาจหายเองในบางระยะ แต่เชื้อยังคงอยู่ในร่างกายและลุกลามต่อได้

❌ “ไม่มีแผล แปลว่าไม่แพร่เชื้อ”
➡️ ความจริง: ซิฟิลิสสามารถแพร่เชื้อได้แม้ไม่มีอาการ เพราะเชื้อยังคงอยู่ในกระแสเลือด

❌ “เป็นโรคของคนสำส่อนเท่านั้น”
➡️ ความจริง: ทุกคนมีความเสี่ยง หากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน ไม่ว่าจะเพศใดหรืออาชีพใด

การดูแลตนเองหลังการรักษา

• รับประทานยาตามที่แพทย์สั่งจนจบคอร์ส แม้อาการจะหายแล้ว
• งดการมีเพศสัมพันธ์จนกว่าจะได้รับอนุญาตจากแพทย์
• ตรวจเลือดติดตามผลซ้ำ เพื่อยืนยันว่าเชื้อหายจริง
• คู่นอนควรตรวจและรักษาพร้อมกัน
• ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น พักผ่อนให้เพียงพอ ลดความเครียด และใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้ง
  
  
  

สรุปท้ายบทความ

ซิฟิลิสอาจเป็นโรคที่เริ่มต้นด้วยแผลเล็ก ๆ แต่ถ้าปล่อยไว้โดยไม่รักษา ผลลัพธ์อาจใหญ่หลวงกว่าที่คิด ทั้งต่อร่างกาย จิตใจ และคนรอบข้าง การตรวจสุขภาพทางเพศสัมพันธ์อย่างสม่ำเสมอ การใช้ถุงยางทุกครั้ง และการรักษาภายใต้การดูแลของแพทย์ คือทางออกที่ดีที่สุดในการปกป้องสุขภาพของคุณ